Phân loại bệnh van tim – Hẹp van, hở van và phối hợp nhiều bệnh van

Phân loại bệnh van tim – Hẹp van, hở van và phối hợp nhiều bệnh van

Mở đầu

Trái tim con người có bốn van hoạt động như “cánh cửa một chiều” để đảm bảo máu chảy đúng hướng, nuôi dưỡng toàn bộ cơ thể. Khi một hoặc nhiều van tim gặp trục trặc, quá trình bơm máu sẽ bị rối loạn và gây ra hàng loạt hệ lụy cho sức khỏe. Trong nhóm các bệnh tim mạch, bệnh van tim chiếm tỷ lệ khá cao, đặc biệt ở người cao tuổi hoặc người từng mắc bệnh mạch vành.

Việc phân loại bệnh van tim theo từng dạng tổn thương – hẹp van, hở van hoặc phối hợp nhiều bệnh van – giúp bác sĩ đánh giá chính xác tình trạng, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Với người chăm sóc bệnh nhân tại nhà, hiểu rõ sự khác biệt giữa các loại tổn thương van tim cũng là cách chủ động theo dõi và hỗ trợ tốt hơn, kết hợp sử dụng giường y tế để tăng cường chất lượng chăm sóc.

Tổng quan về bệnh van tim

Bệnh van tim là tình trạng van tim không đóng hoặc mở đúng cách, gây cản trở dòng máu hoặc làm máu chảy ngược. Các van thường bị tổn thương là:

• Van hai lá

• Van ba lá

• Van động mạch chủ

• Van động mạch phổi

Các dạng rối loạn chính gồm:

• Hẹp van: Van mở không hết, làm máu bị cản trở.

• Hở van: Van không đóng kín, khiến máu chảy ngược.

• Phối hợp nhiều bệnh van: Xuất hiện đồng thời hẹp và hở, hoặc nhiều van bị bệnh cùng lúc.

Hẹp van tim

Hẹp van hai lá

• Cơ chế: Thường do thấp tim gây sẹo, làm van dày và dính mép, không mở được hết.

• Triệu chứng: Khó thở, mệt khi gắng sức, ho ra máu, tim đập nhanh.

• Hậu quả: Tăng áp lực nhĩ trái, tăng áp phổi, suy tim phải.

Hẹp van động mạch chủ

• Cơ chế: Van bị vôi hóa, dày, cứng lại, cản trở máu ra khỏi tim.

• Triệu chứng: Đau ngực, ngất khi gắng sức, khó thở.

• Nguy cơ: Tăng tỷ lệ đột tử nếu không được phẫu thuật kịp thời.

Hẹp van ba lá và hẹp van động mạch phổi

• Ít gặp hơn, thường liên quan thấp tim hoặc dị tật bẩm sinh.

• Có thể gây phù, cổ trướng, gan to.

Hở van tim

Hở van hai lá

• Nguyên nhân: Do thoái hóa, giãn vòng van sau nhồi máu cơ tim hoặc bệnh mạch vành.

• Biểu hiện: Khó thở, hồi hộp, mệt mỏi, phù chân.

• Tiến triển: Gây giãn nhĩ trái, tăng áp phổi, suy tim mạn tính.

Hở van động mạch chủ

• Nguyên nhân: Do giãn gốc động mạch chủ, viêm nội tâm mạc nhiễm trùng, thoái hóa van.

• Biểu hiện: Cảm giác đánh trống ngực, đau ngực về đêm, mệt nhanh.

• Hậu quả: Giãn thất trái, suy tim tiến triển.

Hở van ba lá

• Thường là hậu quả thứ phát do tăng áp phổi, hẹp van hai lá hoặc suy thất phải.

• Gây phù ngoại vi, gan to, cổ trướng.

Hở van động mạch phổi

• Hiếm gặp, có thể do tăng áp phổi mạn tính hoặc phẫu thuật tim trước đó.

Phối hợp nhiều bệnh van

Đây là dạng phức tạp, khi bệnh nhân có thể cùng lúc mắc:

• Hẹp van hai lá kết hợp hở van hai lá.

• Hẹp van động mạch chủ kết hợp hở van động mạch chủ.

• Hẹp van hai lá + hở van ba lá.

• Nhiều van cùng bị bệnh do thấp tim hoặc biến chứng nhiễm trùng nội tâm mạc.

Đặc điểm

• Triệu chứng chồng lấp, khó chẩn đoán chính xác.

• Tiến triển nhanh hơn so với bệnh một van đơn lẻ.

• Thường phải can thiệp phẫu thuật sớm.

Cơ chế bệnh sinh chung

• Khi hẹp van: Máu bị cản trở → buồng tim phía trước van chịu áp lực cao → phì đại cơ tim → suy tim.

• Khi hở van: Máu chảy ngược → tim co bóp bù trừ → giãn buồng tim → giảm chức năng bơm máu.

• Khi nhiều van cùng tổn thương: Tình trạng ứ máu, rối loạn nhịp, tăng áp phổi diễn ra nhanh và nặng nề hơn.

Triệu chứng chung của bệnh nhân van tim

• Khó thở khi nằm, khi gắng sức.

• Tim đập nhanh, hồi hộp.

• Mệt mỏi, chóng mặt, ngất xỉu.

• Phù chân, cổ trướng, gan to.

• Đau tức ngực.

Mức độ nguy hiểm

• Suy tim mạn tính: Hậu quả phổ biến.

• Rối loạn nhịp: Tăng nguy cơ đột quỵ.

• Đột tử: Đặc biệt ở bệnh nhân hẹp van động mạch chủ.

• Giảm chất lượng sống nghiêm trọng: Người bệnh mất khả năng vận động, cần chăm sóc lâu dài bằng giường y tế chuyên dụng.

Chẩn đoán

• Nghe tim bằng ống nghe phát hiện tiếng thổi.

• Siêu âm tim để xác định mức độ hẹp/hở.

• Điện tâm đồ, chụp X-quang ngực, chụp cộng hưởng từ tim.

• Thông tim khi cần đánh giá chi tiết trước phẫu thuật.

Điều trị

Điều trị nội khoa

• Thuốc lợi tiểu, thuốc giãn mạch, thuốc chống đông, kiểm soát nhịp tim.

• Giúp giảm triệu chứng, phòng biến chứng nhưng không chữa khỏi.

Can thiệp – phẫu thuật

• Nong van bằng bóng.

• Sửa van hoặc thay van nhân tạo/sinh học.

• Phẫu thuật phối hợp khi nhiều van bị bệnh.

Chăm sóc bệnh nhân van tim tại nhà

Chăm sóc đúng cách giúp bệnh nhân duy trì sức khỏe và cải thiện chất lượng sống:

• Ăn nhạt, giảm mỡ, nhiều rau xanh và trái cây.

• Theo dõi huyết áp, nhịp tim mỗi ngày.

• Uống thuốc đều đặn theo chỉ định.

• Khám lại định kỳ.

• Nghỉ ngơi trên giường y tế đa năng để thay đổi tư thế, giảm loét da, dễ thở hơn.

Vai trò của giường y tế

• Điều chỉnh tư thế linh hoạt: Hỗ trợ bệnh nhân khó thở, đặc biệt khi nằm lâu.

• Ngăn loét da: Nhờ chức năng nghiêng trái – phải, nâng lưng – chân.

• Tích hợp tiện ích: Bô vệ sinh, bàn ăn, cây truyền dịch, tay vịn an toàn.

• Hỗ trợ người chăm sóc: Dễ dàng di chuyển, cố định, vệ sinh cho bệnh nhân.

Giường y tế trở thành “người bạn đồng hành” không thể thiếu trong hành trình chăm sóc người thân mắc bệnh tim mạch lâu dài.

Kết luận & Lời kêu gọi hành động

Bệnh van tim được phân loại thành hẹp van, hở van và phối hợp nhiều bệnh van. Mỗi dạng đều có cơ chế, triệu chứng và nguy cơ riêng, nhưng điểm chung là đều gây ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Với người bệnh cần chăm sóc tại nhà, việc trang bị giường y tế phù hợp sẽ giúp cải thiện cuộc sống, giảm gánh nặng cho cả bệnh nhân và người chăm sóc.

👉 Để được tư vấn chi tiết về các loại giường y tế hỗ trợ chăm sóc bệnh nhân van tim, vui lòng liên hệ website giuongbenhnhan.com hoặc gọi ngay hotline 0909308691. Đội ngũ tư vấn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong hành trình chăm sóc sức khỏe cho người thân.